Historia

HISTORIA RADWANOWIC

 


     

   Herb Radwan                                                                                                                                                                      Krzyż Walecznych
                                                                                                                                                                                         nadany Radwanowicom

                                                                                                                                                                                             w 1983 roku  
                                                                                                                                                              

W odległości około 20 km od Krakowa, na krawędzi Rowu Krzeszowickiego oraz na grzbiecie wzgórza oddzielającego ten Rów od Doliny Szklarki, położone są Radwanowice. Rozciąga się stąd malowniczy widok na głębokie zapadlisko Rowu Krzeszowickiego i na przeciwległy Garb Tenczyński.
Na północny wschód od Radwanowic znajduje się wzgórze Wietrznik osiągające wysokość 403 m n.p.m. Radwanowice zostały założone w zamierzchłych czasach. O fakcie ich powstania mówią jedynie legendy, podania oraz tradycja przekazywana od pokoleń. Założycielem miał być, według starych podań, rycerz Radwan, który odznaczył się męstwem w czasie wyprawy króla Bolesława Śmiałego na Ruś Kijowską. Radwan w nagrodę za swoje męstwo otrzymał od króla tytuł szlachecki i chorągiew kościelną na tarczę herbową. Gdy po morderstwie św. Stanisława król Bolesław Śmiały musiał opuścić swe królestwo, Radwan osiedlił się w Radwanowicach. Zamieszkała w Radwanowicach szlachta nosiła herb Radwan. Przez całe wieki przechowywała ona świadomość pochodzenia od rycerza Radwana. W Radwanowicach nie zachował się żaden zabytek, czy nawet niewielki materialny ślad dawnych wieków piastowskich czy jagiellońskich. Pomimo tego wiadomo jednak, że początki wioski sięgają pierwszych wieków polskiej państwowości. Radwanowice
w okresie królewskich dziejów Polski zamieszkiwała typowa szlachta zagrodowa. Pierwsze wzmianki o Szkole Podstawowej w Radwanowicach pochodzą z 1889 r. Na potrzeby szkoły, dzięki staraniom ówczesnego wójta gminy Józefa Chojnackiego, przysposobiono karczmę, własność jednego z Żydów. Najtragiczniejszym wydarzeniem w historii Radwanowic była pacyfikacja wioski przez hitlerowców dnia 21 lipca 1943 r. – zginęło wtedy 30 mieszkańców.
W dniu wyzwolenia Radwanowic 18 stycznia 1945 r. z ręki żołnierzy sowieckich wyzwalających Radwanowice – zginął dowódca plutonu AK, wraz ze swoją żoną. Tuż po wojnie 14 marca 1945 r. odbył się uroczysty pogrzeb ofiar pacyfikacji
w pobliskiej Rudawie. 21 lipca 1945 r. w drugą rocznicę egzekucji, mieszkańcy wsi ogrodzili miejsce stracenia
i postawili na nim krzyż. W dniu 21 lipca 1964 r. nastąpiło uroczyste odsłonięcie pomnika, który stanął w miejscu krzyża. Każdego roku 21 lipca,
w rocznicę pacyfikacji, odprawiane są msza św. w intencji ofiar -  rano w kościele w Rudawie, a popołudniu w Radwanowicach. Wydarzeniem, które bezsprzecznie należy do najważniejszych w całej historii Radwanowic, jest powołanie do życia Fundacji im. Brata Alberta. Powstała ona w oparciu
o majątek  ostatniego zachowanego w całości dworu w Radwanowicach będącego własnością Zofii Tetelowskiej. W październiku 1986 r. Anna i Stanisław Pruszyńscy oraz ks. Tadeusz Zaleski, od początku powstania Ruchu Wiara i Światło w Polsce, opiekun niepełnosprawnych, spotkali się po raz pierwszy
z Zofią Tetelowską. Po zapoznaniu się z ideą Ruchu Zofia Tetelowska postanowiła przekazać cały dorobek swego życia na rzecz ludzi niepełnosprawnych. 20 V 1987 r. aktem notarialnym powołała Ona Fundację im. bł. Brata Alberta, której wymaganym tzw. wkładem fundacyjnym stało się jej gospodarstwo. Podstawowym działaniem Fundacji jest sprawowanie opieki nad niepełnosprawnymi umysłowo przez tworzenie schronisk – domów opieki, prowadzenie kuchni, warsztatów, zajęć rehabilitacyjnych i obozów wypoczynkowych. 31 sierpnia 2002 r., decyzją Wójta Gminy Zabierzów, działalność swoją zakończyła Szkoła Podstawowa w Radwanowicach. Likwidacja szkoły zintegrowała rodziców uczniów wokół wspólnej sprawy dotyczącej uchronienia placówki przed zamknięciem. We współpracy z Fundacją im. św. Brata Alberta powstał pomysł utworzenia placówki integracyjnej mającej na celu zabezpieczenie wszystkim uczniom zarówno tym pełnosprawnym, jak i niepełnosprawnym godnych warunków nauczania i wychowania. Pomysł dosyć szybko zaczęto realizować. Powołano Oświatowe Towarzystwo Integracyjne, które 3 lipca 2002 roku przejęło od Urzędu Gminy w Zabierzowie (na mocy umowy użyczenia) budynek szkolny wraz z wyposażeniem. 1 września 2002 r. rozpoczęła działalność Integracyjna Szkoła Podstawowa kontynuując tradycję istniejącej
w Radwanowicach od 110 lat szkoły wiejskiej. Przejęła od poprzedniczki imię i sztandar (patronami szkoły są ofiary krwawej pacyfikacji wioski, dokonanej przez Niemców 21 lipca 1943 r.).

 

(Na podstawie: Zwoliński A., 1990. Z Herbem Radwan. Kraków.)

Kategoria treści: